پایگاه خبری اتحاد ما – مسئولان دامپزشکی هرچند تایید می‌کنند که مصرف لبنیات غیرپاستوریزه در صورت جوشاندن، از نظر بسیاری از بیماری‌ها مانند تب مالت مشکلی ندارد، اما همواره مردم را به استفاده از لبنیات پاستوریزه کارخانه‌ای تشویق می‌کنند. این رویکرد به دلیل اهمیت حفظ سلامت عمومی است؛ چرا که برخی واحدهای لبنیاتی سنتی به علت سهل‌انگاری یا کسب درآمد بیشتر، ممکن است لبنیات نجوشانده را به فرآورده‌های دیگر تبدیل کنند که سلامت مردم را به خطر می‌اندازد. از سوی دیگر، برخی خانوارها به دلایل مختلف به لبنیات کارخانه‌ای اعتماد ندارند و به سمت محصولات سنتی گرایش یافته‌اند.
برخی مسئولان، تبلیغات منفی علیه لبنیات کارخانه‌ای مانند شایعات افزودن وایتکس به شیر را جهت‌دار می‌دانند، اما طرفداران لبنیات سنتی نیز معتقدند دستکاری‌های کارخانه‌ای باعث کاهش کیفیت طبیعی لبنیات شده است. این وضعیت باعث شده مردم در انتخاب بین لبنیات سنتی و کارخانه‌ای دچار سردرگمی شوند و تصمیم‌گیری برایشان سخت شود. بنابراین، نیاز است متولیان با رویکرد علمی و واقع‌بینانه، ساختارهای نظارتی و اطلاع‌رسانی مناسبی ایجاد کنند.
تب مالت یکی از دغدغه‌های مهم دامپزشکی است که بر مصرف لبنیات پاستوریزه تاکید دارد. این بیماری عفونی مشترک بین انسان و دام است و مصرف فرآورده‌های خام دامی آلوده، یکی از راه‌های انتقال آن محسوب می‌شود. به همین دلیل سازمان دامپزشکی لبنیات فله‌ای را به رسمیت نمی‌شناسد و توصیه می‌کند شیر، پنیر، ماست و خامه به صورت پاستوریزه مصرف شوند.
با وجود هشدارها، گرایش به مصرف لبنیات محلی و ارگانیک افزایش یافته است. مسئولان بهداشت و دامپزشکی معتقدند لبنیات سنتی تحت نظارت کافی نیست و می‌تواند عامل انتقال بیماری‌هایی مانند تب مالت باشد. از سوی دیگر، نگرانی‌هایی درباره افزودنی‌ها و نگهدارنده‌ها در لبنیات کارخانه‌ای مطرح شده که باعث ایجاد ذهنیت منفی در جامعه شده است؛ در حالی که شیرهای پاستوریزه و استریلیزه کارخانه‌ای فاقد مواد نگهدارنده هستند و تفاوت ماندگاری آن‌ها به فرآیند حرارتی بستگی دارد.
نکته مهم این است که اگر افراد شیر سنتی را مصرف می‌کنند، باید آن را حداقل تا دمای جوش حرارت داده و ۲ تا ۳ دقیقه قل‌زدن آن را حفظ کنند تا سلامت شیر تضمین شود.
در استان کرمان، موارد ابتلا به تب مالت در محدوده نرمال قرار دارد و این استان جزو مناطق آلوده به این بیماری محسوب نمی‌شود. با این حال، دام‌های آلوده در برخی دامداری‌های سنتی شناسایی شده‌اند که شیر آن‌ها به لبنیات سنتی تحویل داده می‌شود.
مصرف لبنیات سنتی واقعیتی غیرقابل انکار است و نمی‌توان آن را از جامعه حذف کرد. معاون سلامت اداره کل دامپزشکی کرمان، صدیقه کاظمی‌نیا، که خود اهل شمال کشور است، تاکید دارد که با وجود علاقه به محصولات محلی، باید به سمت پرورش دام صنعتی و تولید لبنیات کارخانه‌ای حرکت کنیم. او معتقد است کشت و صنعت بهترین شکل تولید است که زنجیره کامل تولید از علوفه تا محصول نهایی را در بر می‌گیرد.
کاظمی‌نیا می‌گوید ممکن است در کارخانه‌ها نیز مشکلاتی وجود داشته باشد، اما شیر ابتدا تحت آزمایش‌های دقیق قرار می‌گیرد و تنها در صورت تایید وارد کارخانه می‌شود. با این حال، تضمینی نیست که شیر سالم به بازار سنتی برسد. او تاکید می‌کند که شیر دام سالم اگر جوشانده شود، مشکلی برای مصرف ندارد و طعم آن نیز به تغذیه دام بستگی دارد.
سازمان دامپزشکی لبنیات فله‌ای و غیرپاستوریزه را به رسمیت نمی‌شناسد و سیاست حداقل ۲۰ سال اخیر، حرکت به سمت صنعتی شدن و پاستوریزاسیون است. با این حال، فرهنگ مصرف لبنیات پاستوریزه هنوز به طور کامل در جامعه جا نیفتاده و برخی مردم به دلایل اقتصادی، عدم اعتماد به کیفیت و تبلیغات منفی، به لبنیات سنتی گرایش دارند.
در استان کرمان، ۹ کارخانه شیر پاستوریزه فعال تحت نظارت دامپزشکی وجود دارد و دامپزشکان به طور روزانه بر مراحل تولید و دریافت شیر خام نظارت دارند. همچنین، تست‌های غربالگری سریع برای شناسایی دام‌های مبتلا به تب مالت در دامداری‌های سنتی انجام می‌شود و موارد مثبت ردیابی و مدیریت می‌شوند.
چالش‌های اصلی در کنترل تب مالت شامل پرورش سنتی دام، فقدان هویت‌گذاری دام‌ها، جابه‌جایی مستمر دام‌ها و مقاومت برخی دامداران در برابر کشتار دام‌های آلوده به دلیل عدم جبران غرامت است. همچنین، فرهنگ‌سازی در زمینه مصرف لبنیات بهداشتی و ارتقای وضعیت دامداری‌های سنتی ضروری است.
در نهایت، تامین شیر سالم و با کیفیت نیازمند همکاری همه‌جانبه تولیدکنندگان، توزیع‌کنندگان، مصرف‌کنندگان و حمایت دولت است. تا زمانی که تقاضا برای لبنیات سنتی وجود دارد، باید ساختار نظارتی رسمی برای آن ایجاد شود و همزمان آگاهی‌بخشی درباره سلامت محصولات کارخانه‌ای و نحوه مصرف صحیح شیرهای فله‌ای ادامه یابد.